Fatih’in Ayak İzleri: Trabzon Seferi Güzergâhı Bulundu

Fatih Sultan Mehmet’in 1461 yılında Trabzon’u fethederken izlediği kara yolu güzergâhı, 564 yıl boyunca tarihçiler ve araştırmacılar için bir muamma olarak kalmıştı. Ancak son yıllarda yapılan titiz çalışmalar sayesinde bu gizem büyük ölçüde aydınlatıldı. Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) öncülüğünde yürütülen ve TÜBİTAK tarafından desteklenen projelerle, Osmanlı ordusunun Trabzon’a ulaşırken kullandığı rotanın detayları ortaya çıkarıldı.

Trabzon’un Fethi ve Önemi

1461 yılında, İstanbul’un fethinden sekiz yıl sonra, Fatih Sultan Mehmet rotasını Trabzon’a çevirdi. Bu stratejik hamle, Karadeniz’in güney sahillerinin kontrol altına alınması ve Anadolu’daki Osmanlı hâkimiyetinin pekiştirilmesi açısından büyük önem taşıyordu. Trabzon İmparatorluğu’nun sona erdirilmesiyle, Osmanlı Devleti Karadeniz’deki ticaret yollarını güvence altına aldı ve bölgedeki siyasi istikrarı sağladı.

Güzergâhın Belirlenmesi: Akademik Çalışmalar ve Bulgular

KTÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Köse’nin liderliğinde, farklı üniversitelerden sekiz akademisyenin katılımıyla kapsamlı bir araştırma başlatıldı. Bu projenin amacı, Fatih Sultan Mehmet’in Trabzon’u fethederken izlediği kara yolu güzergâhını tespit etmek ve bu rotayı turizme kazandırmaktı. Yaklaşık iki yıl süren saha çalışmaları ve literatür taramaları sonucunda, Osmanlı ordusunun Bayburt-Aydıntepe-Maçka hattını kullanarak Trabzon’a ulaştığı belirlendi.

Araştırma ekibi, 2019 yılından itibaren bölgedeki kadim ticaret yolları, askeri yollar ve lejyon yollarını detaylı bir şekilde inceledi. Bayburt’tan itibaren Trabzon’a uzanan güzergâhın tam olarak bilinmemesi nedeniyle, literatürdeki bilgileri arazi topografyasıyla eşleştirme yoluna gittiler. Bu süreçte, unutulmuş yol güzergâhları, şehitlikler ve tarihi yapılar da kayıt altına alındı. Elde edilen veriler coğrafi bilgi sistemleri kullanılarak dijital haritalara aktarıldı ve modellendi.

Belirlenen bu tarihi güzergâhın turizme kazandırılması, bölgenin ekonomik kalkınmasına önemli katkılar sunabilir. Özellikle Sümela Manastırı gibi turistik merkezlere gelen ziyaretçilerin, bu yeni rotayla birlikte bölgedeki konaklama sürelerinin uzatılması hedefleniyor. Bu sayede, Gümüşhane, Bayburt ve Trabzon’un kırsal kesimlerindeki yerel halkın, yöresel ürünlerini turistlere sunarak ekonomik gelir elde etmesi planlanıyor.

Fatih Sultan Mehmet’in Trabzon’u fethederken izlediği güzergâhın belirlenmesi, sadece tarihî bir gizemin çözülmesi anlamına gelmiyor; aynı zamanda bölgenin kültürel mirasının korunması ve ekonomik kalkınmasına da katkı sağlıyor. Bu tür projeler, geçmiş ile günümüz arasında köprüler kurarak, tarihî değerlerin gelecek nesillere aktarılmasında önemli rol oynuyor.